Hytte i tredje etasje

Hytte i tredje etasje
Påskesnø har blitt like sjeldan som badetemperatur i fellesferien. Men hytteliv er framleis draumen. Ein av dei.
Særnorsk kultur sluttar aldri å forbløffe utlendingar: Ikkje før kunne innbyggjarane av vår ein gong lutfattige nasjon forlate sine trongbudde hus og ta del i sivilisasjonens gleder, før dei retta blikket mot fjellheimen. No var det store ønsket ein fristad der vi kunne kople av frå velferdssamfunnets krav og mas.
Så snart helga kom, sa dei farvel til  det gode liv i byggjefeltet og drog til fjells. Der rekonstruerte dei alt våre foreldre hadde lagt bak seg av plunder og heft og hardt kroppsarbeid. Våre draumeslott i villmarka skulle helst byggjast med eigne hender. Her skulle det vere torvtak og tørrmur, furupanel og parafinlampar, raudruta gardin bak småruta vindauge og langt til bekken etter vatn. Ved skulle hoggast og doar tømmast. Om kvelden skulle ein kvile ut etter alt det ærlege slitet på ein hard pinnestol, drikke lunka kokekaffi og sjå filosofisk inn i peiselden.
 Slik tenkte vi i alle fall ein gong, heilt i samsvar med den særnorske oppfatninga om at den eigentlege lukka finst på 20 kvadrat langt frå folk, utan vatn og straum og dekning på mobilen. Det skal rundt rekna finnast vel 430.000 hytter her i landet. Mange av dei er framleis små og trekkfulle og utan 4G. Men dette endrer seg i stor fart. Nesten halvparten av hyttene som blir bygde i dag er på meir enn hundre kvadratmeter. Carport og varmetrådar må til, skal ein greie seg i villmarka. Bobleblad, TV og wifi er det minste ein kan lokke ungdom med om dei skal orke å bli med  på hytta i vinterferien.
Ikkje ein gong bygdefolk nøyer seg lenger med det spartanske selet på stølen. Pengane dei har tent på å selje hyttetomter, brukar dei til heilårshytte dei og. Heime er det så stussleg og langt til naboen. På fjellet treffer ein alle ein kjenner i gåsegang i skiløypene - i alle fall om ein tek treningsrunden mot den vanlege fartsretninga.
 Lenge var vi ganske samde om korleis ei skikkeleg hytte skulle sjå ut. Det skal vere gras på taket. Helst skal det vere ei låglofta bygning i stav og laft, eller villmarkspanel. Straumaggregat og moderne toalett måtte kamuflerast som vedskjul eller utedo. Slik har vi prøvd å kombinere moderne komfort med den puritanske hyttedraumen vi fekk i voggegåve.
No sel stordalingane container-hytter med flate tak og stålbein og kranar dei på plass med nøkkelen i døra. Elles byggjer vi meir og meir  hytter i form av blokker rundt alpinanlegga  og stablar hyttefolket i høgda. I blokk har bebuarane det meste ein hytteeigar måtte ønske seg, anna enn lang veg å moke og vissa om at dei har tradisjonen på si side.

  Tre -fire etasjars høghusa i høgfjellet får naturlegvis hyttepuritanarane til å rase, endå det er den einaste fornuftige svaret på kravet om ski inn og ski ut for alle. Sjølv har tradisjonalistane sett opp solid skigard rundt eigedommen sin. Det var dei som var her først. Då bør dei bli spart for utsikt til ei hytteblokk midt imot, meiner dei.
Ungdommen viser derimot liten interesse for eigedomsrett til lyngtuer og elvefar og plikter som vedhogst og oppfyring før frukost. Hytta i tredje etasje har varmepumpe. Ved til peiskosen kjøper ein på bensinstasjonen. Dei nye generasjonar brukar gjerne pengar, men ikkje på fast eigedom og skal dei sveitte, gjer dei det helst  i skisporet eller badstua. Dei har kontoret i telefonen og deler og  dealer frå alpinbakken. Dei synest det er koseleg med skiferie. Neste påske blir det kanskje Mauritius.
Kjetil Tandstad




Kommentarer

Legg inn en kommentar

Populære innlegg fra denne bloggen

Orrfugljakt og presteplage

Segner er forteljingar som har levd i munnleg tradisjon. Ei viktig kjelde til desse historiene er samlingane til ørskogbygdaren Peder Fylling. Historiene han skreiv ned gir eit bilde av korleis folk tenkte og trudde for nokre hundre år sidan. Og ikkje minst – vi får vite litt om kva slags historier dei let seg underhalde av. I denne artikkelen skal vi innom nokre av historiene til Peder Fylling som er knytte til Sykkylven. Mange av segnene er i dag lite kjende, medan andre er attgjevne i bygdebøkene for Sykkylven og høyrer sykkylvshistoria til. Utdraga i denne artikkelen er meint som smakebitar og appetittvekkjarar for å skape interesse for ei oppgåve som det historiske miljøet på Sunnmøre bør ta på seg: Å gi ut Peder Fyllings bøker igjen, omsett til moderne norsk og tilpassa eit   breitt publikum. Peder Fylling (1818 – 1890) var fødd på garden Fylling i Skodje, her han budde heile livet. Han var eldste son, men ofra odelsretten sin for å dyrke sine interesser, som var...
Les mer

Bilen min får du aldri

  Vi er villige til å ofre mykje for å berge klimaet. Men vi ofrar ikkje bilen. Vi kjeldesorterer og plukkar plast. Vi prøver å reise mindre med fly og et økologiske gulrøter til middagen. Men så er det bilkøyringa, som klima-aktivistane også vil ha oss til å kutte ned på. Nei og atter nei, skrik vi lydlaust innvendig. Skal vi tilbake til den tida då vi sykla til butikken i regnvêr og sjangle oss heim att med fulle plastnett på kvar side av styret?   Nei, bilen greier vi oss ikkje utan. Han er uvurderleg som framkomstmiddel. Vi brukar han også som paraply når det regnar og vi skal ein snartur til postkassa.   Vi kunne naturlegvis gått til fots til treningssenteret som ein del av trimmen, men det synest vi ikkje vi har tid til. Så er det det at har ein først brukt bortimot ein halv million kroner på bil, vil ein nødig øyde pengar på bussbillettar. Ein kjenning hadde bilen på service. Han såg litt forkomen ut og   smilte letta då vi   tilbaud skyss. Han kunn...
Les mer

Lang kamp for promille

I løpet av femti år har Sykkylven endra seg frå tørrlagt bedehusland til eit lokalsamfunn med vin på kafeen, øl i butikken og eige pol. Fremst i striden for skjenkerett på 60-talet stod ein syngjande hotellvert frå Nord-Noreg. For femti år sidan kom Ernst Ellingsen som sjef for  det som sykkylvingane var vane med å kalle Hotellet, men som no fekk  namnet Sjølyst Gjesteheim, etter kvart Sjølyst Turistheim. Sykkylven har lange hotelltradisjonar, men hotellet som den nye hotelldirektøren overtok, var nedslite og gammaldags og med eit elendig belegg.   Ernst Ellingsen var ein frittalande nordlending. Han kom rett frå nattklubben Regnbuen i Oslo og hadde sine profesjonelle erfaringar frå hovudstaden. No ville han satse på hotelldrift i den blomstrande møbelkommunen Sykkylven. Det gjekk ikkje lenge før han gjorde det klart at han måtte ha skjenkerett for spisegjester om han skulle kunne skape eit moderne hotelltilbod. Han viste til at hotella i nabobygdene Ørsta og Stran...
Les mer